مشارکت حداکثری، چگونه؟
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۸۲۹۳۱
مشارکت حداکثری درچارچوب انتخاباتی رقابتی و سالم تحقق مییابد بهگونهای که رأی دهندگان احساس کنند واقعا حق انتخاب دارند و همان محصولی از صندوق رأی جوانه میزند که خود کاشتهاند. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، جمهوری اسلامی ایران دریکی ازحساسترین برهههای حیات سیاسی خودوبیش ازهر زمانی به انتخاباتی با حضورحداکثری شهروندانش نیاز دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
داشتن پشتوانه مردمی که با استانداردهای بینالمللی مردمسالاری همخوانی داشته باشد، امتیازی تقریبا منحصربهفرد در بین کشورهای خاورمیانه است، همانها که در اکثرشان حکومتهای سلطنتی مطلقه یا ریاست جمهوری مادامالعمر حاکم است.
تحقق بازدارندگی قدرتمند
به این ترتیب، صدای اقتدار جمهوری سالامی ایران نهفقط از سکوهای پرتاب موشک یا گلولههای جریان مقاومت، بلکه از همهمه و هیجان پای صندوقهای رأی هم به گوش خواهد رسید و بازدارندگی دربرابر دشمنان ایران اسلامی به معنای واقعی کلمه تحقق خواهد یافت.اهمیت فوقالعاده مشارکت حداکثری انتخابات در کشوری نظیر جمهوری اسلامی ایران باید با مشارکت حداکثری واجدین شرایط رأی دهی برگزارشود و معمولا هم اینگونه تحقق مییابد. داشتن پشتوانه مردمی هرچه بیشتر، دست نظام را در پیشبرد اهدافش که در رأس آنها اعتلای روزافزون اسلام و ایران است، فراختر میکند و مانع بروز شکافهایی نظیر ملت- دولت میشود. امام روح ا... و مقام معظم رهبری بارها بر اهمیت پشتوانه مردمی نظام تاکید کردهاند و برخلاف بعضی از جناحهای سیاسی، رأی مردم را تزئینی ندانستهاند. تجربه تلخ تجاوزهای نظامی و کودتاهایی که ازسوی به اصطلاح ابرقدرتها علیه کشورها و حکومتهای غیروابسته به آنها صورت گرفته، نشان میدهد مقابله با مردم وتجلی قدرت آنها در فضای دموکراتیک و ابزار دموکراسی،پرهزینه وکم فایده است.اتفاقی که نظیر آن را درحوادث مختلف ازجمله کودتای 28مرداد دیدیم و مسجل شد مادامی که پشت دولت به مردم باشد، امکان برنامهریزی و اجرای برنامههای ضدمردمی وجود ندارد و فرصت ماهیگیری از آب گلآلود نصیب دشمنان نمیشود.
مشارکت حداکثری، چگونه؟
مشارکت حداکثری درچارچوب انتخاباتی رقابتی و سالم تحقق مییابد بهگونهای که رأی دهندگان احساس کنند واقعا حق انتخاب دارند و همان محصولی از صندوق رأی جوانه میزند که خود کاشتهاند. تجربه برگزاری انتخابات مجلس در ادوار گذشته نشان میدهد انتخابات رقابتی، بیشتر مردم را پای صندوقهای رأی کشانده است. به عنوان مثال درانتخابات مجلس دهم نرخ مشارکت به 61 درصد رسید ولی در دوره بعد از آن با کاهش رقابت، این نرخ به کمترین میزان خود یعنی 42درصد رسید.
ادبیات تشویق به مشارکت حداکثری
ادبیاتی که توسط مسئولان برای دعوت مردم به مشارکت حداکثری در انتخابات به کار میرود، اهمیت بهسزایی در نقش آفرینی مردم برای حضور در کنار صندوقهای رأی دارد. مقام معظم رهبری زمانی فرمودند که افراد مخالف با نظام هم پای صندوق رأی بیایند و این فرمایش را بر مبنای جذب حداکثری مطرح کردند. ازسوی دیگر اما بعضی ازمسئولان به جای حق رأی دادن، بر تکلیف مردم برای حضور در انتخابات تاکید دارند، البته نگاه واقعبینانه به مسأله مبین این است که حق رأی و مکلف بودن برای حضور در انتخابات مکمل یکدیگر هستند، زیراانتخابات از مؤلفههای اصلی دموکراسی یا مردمسالاری در جوامع دموکراتیک و توسعه یافته محسوب میشود و تنهاراهکاروامکانی است که سیاست وقدرت راازانحصار افراد و گروههای خاص بیرون میکشد و به میان مردم میآورد، ولی مقداراستفاده ازآن به آگاهی سیاسی وحساسیت سیاسی خود مردم وابسته است.
مختصات «انتخابات»
خاستگاه نظامهای سیاسی، نقش مردم در سیاست و حکومت، فرآیند و میزان اثرگذاری شهروندان در تصمیمات سیاسی و درنهایت نظامهای انتخاباتی در کشورها عناصری است که مختصات انتخابات را مشخص میکند. در یک نظام دینی که مردم از روی اختیار آن را انتخاب میکنند، حفظ این نظام و تلاش برای استمرار آن به بهترین وجه برای افراد واجد شرایط رأی دادن یک تکلیف و وظیفه دینی و شرعی خواهد بود و ثانیا این افراد باید در انجام تکلیف نهایت دقت را برای صحیح انجام دادن آن داشته باشند. انجام صحیح تکلیف در انتخابات، یعنی با مطالعه و تحقیق از میان نامزدها براساس معیارها و ملاکهای معقول و دینی، بهترینها را شناسایی کنند. به عبارت دیگر انتخاب نامزدهای مورد نیاز برای تصدی مسئولیتها اهمیتی معادل تعیین آینده یک نظام و مملکت را دارد.انتخابات اعم از حق داوطلبی یا حق رأی از مهمترین مصادیق حقوق شهروندی به حساب میآید، در این معنی زمانی که در روابط حق و تکلیف شهروندان در یک جامعه شهروندمدار قرار میگیریم، این شهروندان هستند که در خود احساس مسئولیت کرده و با شرکت در انتخابات یا در قالب حق انتخاب شدن یا حق انتخاب کردن به این مهم عمل میکنند. استیفای حقوق و آزادیهای مدنی و سیاسی ازجمله آزادی اندیشه و بیان، مشارکت مردم در حیات اجتماعی بهرهمندی از نظام اقتصادی شفاف و رقابتی و سایر حقوق، تنها با تعهد، مسئولیتپذیری امکانپذیر است که در آن بهخوبی حق تعیین سرنوشت و اداره شایسته امور کشور با اتکا به آرای عمومی از طریق نظام انتخاباتی سالم مطرح باشد. هرچند برخی اظهارنظرها نیز منجر به لوث شدن این نقش مهم شده و نتیجهای غیر از تنزل جایگاه انتخابات و مضحکه شدن حق رأی و تکلیف را ندارد، بنابراین در به کارگیری ادبیات تشویق به مشارکت حداکثری باید دقت کرد تا رأی دهندگان احتمالی احساس جبر و فشار نداشته باشند و گارد مخالف نگیرند.
رقابتی شدن انتخابات
حدود 40روز به برگزاری سیزدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی مانده اماهنوز نشانههای قابل اعتنایی از شور انتخاباتی در فضای اجتماعی مشاهده نمیشود. هرچندبرای قضاوت نهایی دراین باب زوداست اما رقابتی شدن انتخابات که عامل مهمی برای افزایش مشارکت است به تنهایی نمیتواند متضمن حضور گسترده مردم درانتخابات باشد، لذا فضای سیاسی و رسانهای هم باید رفتارهای مشارکتسوز را کنترل کرده وبرعناصر تشویق کننده تاکید کنند. درصورت برگزاری یک انتخابات پرشور تهدیدات محتمل علیه کشورمان، اساسا کاهش مییابد و حتی درصورت عملیاتی شدن، چندان اثرگذار نخواهد بود، چراکه پشتوانه مردمی میتواند هر عامل تهدیدآمیز را کنترل و خنثی کند.
منبع: جام جم
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: انتخابات مجلس انتخابات مجلس مشارکت حداکثری پشتوانه مردمی صندوق های رأی حق انتخاب پای صندوق حق رأی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۸۲۹۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حکمرانی ولایی، نظریه جدید در مدل حکمرانی
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجتالاسلام و المسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با حضور در همایش حکمرانی متعالی در دانشگاه آزاد اسلامی گرگان با بیان این مطلب گفت: اولویت و مسئله جدی بشریت، مسئله حکمرانی است و خیلی مهم است که دانسته شود که حکمرانی چه هست؟ و حکمرانی چه نیست؟ بشر اگر در یک و نیم قرن اخیر با بحرانهایی مانند بحران محیط زیست، بحران خانواده، بحران هویت یا بحران آب مواجه شده است و این بحرانها باعث شده که دانشمندان به ارائه نظریاتی در این باره بپردازند مثلا در بحران هویت نظریّات جامعهشناختی یا روانشناسی ارائه شود. در اواخر قرن بیستم، دانشمندان با بحرانی مواجه شدند با نام بحران حکمرانی. به همین خاطر از 1980 به بعد، بیشترین کتابها با عنوان حکمرانی، مرتبط با چهار دهه اخیر خصوصا دو ده اخیر است که توفیق داشتم که بیش از 207 کتاب در حوزه حکمرانی که به زبان انگلیسی نوشته شده است را مطالعه کنم و در این تحقیق، حدود 200 تعریف از ((حکمرانی)) از دانشمندان غربی استخراج شود.
وی با تأکید بر اینکه مسئله حکمرانی از موضوعات جدی دنیای امروز است و هنوز هم به این سؤال که بهترین مدل حکمرانی چه هست؟ پاسخ دقیقی داده نشده است، گفت: درست است که اصطلاح حکمرانی خوب مطرح شده و گفتهاند حکمرانی خوب، حکمرانی است که هشت ویژگی مشارکت مردم، حاکمیت قانون، شفافیت، پاسخگویی، وفاق عمومی، تساوی یا عدالت،اثر بخشی و مسئولیتپذیری را داشته باشد، اما بعد از حکمرانی خوب، اصطلاح حکمرانی سالم را مطرح کردهاند که بعد از این تعریف از حکمرانی خوب یا حکمرانی سالم، سؤال مطرح میشود که مثلا عدالت چیست؟ الگوی شفافیت، پاسخگویی و مسئولیتپذیری چیست؟ مثلا در حوزه عدالت، تئوریهای مختلفی توسط دانشمندان ارائه میشود. به این ترتیب باید گفت که پروژه چیستی حکمرانی خوب، هنوز حل نشده است و در این باب هم البته تحقیقات زیادی در حال انجام است.دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در کشور ما نیز، حدود ده سالیست که واژه حکمرانی، در زبانها و بیانها استفاده میشود اما خیلی اوقات دقیق به کار نمیرود، مثلا برخی میگویند مقصود از حکمرانی، حکومتداری است، حکومت در دوران سنت، به معنای ایجاد امنیت و حفظ مرزها بدون توجه به رفع نیازها بود اما با ایجاد حکومتداری مدرن در غرب و تأسیس بروکراسی سلسله مراتبی؛ گستره نیازهای حکومت توسعه پیدا کرد و مواردی مانند نیازهای سلامت، امنیت، محبت، اقتصاد، فرهنگ برعهده دولت گذاشته شد و حکومت متولی رفع همه نیازهای مردم شد اما به شکل رسانه و سلسله مراتبی. این مدل از حکومتداری، دولت را فربه میکرد و ناکارآمدی و فساد را به دنبال داشت. برای حل این مشکل، یک اصطلاح با عنوان مدیریت دولتی نوین شکل گرفت که در این مدل از حکومتداری، مدیریت جامعه از طریق جوامع مدنی مانند تشکلها و سندیکاها تقویت شد اما در این میان یک چالش جدی به وجود آمد و آن نسبت میان بخش دولتی و بخش خصوصی و نسبت آنها با عدالت به وجود آمد. بهعنوان نمونه بخش خصوصی با ابزارهای تبلیغی و رسانهای، فعالیتهایی را انجام میدهد که در نهایت ممکن است فقط خودش سود برده و سودی به مردم نرسد و یک بیعدالتی شکل گیرد. اصصلاح حکمرانی در غرب به وجود آمد البته لازم است این اصصلاح در غرب خوب شناخته شود تا بعد از آن، با نگاهی به مبنای خود، ببینیم چه چیزی میتوانیم بگوییم.
وی اضافه کرد: هنگامی که دانشمندان غربی از حکمرانی سخن می گویند، منظور حکومت نیست بلکه حکومت هم میتواند مصداقی از آن باشد، به اصصلاح منطقی این دو، نسبت عموم و خصوص منوجه باشد، مثلا ممکن است منظور از حکمرانی، حکومت باشد یا ممکن است منظور حکمرانی به معنای سیاسی آن نبوده و هدف حکمرانی در محدوه یک سازمان باشد. به همین دلیل هم نباید حکمرانی را با حکومتداری مترادف دانست. برخی دیگر نیز حکمرانی را با سیاستگذاری عمومی مترداف میدانند که این نیز اشتباه است.
استاد خسروپناه گفت: سیاستگذاری عمومی، بخشی از حکمرانی است، برخی نیز حکمرانی را مدیریت دانستهاند چو ن در حکمرانی و مدیریت، سیاستگذاری، ساماندهی، نظارت و ارزیابی وجود دارد اما حکمرانی فقط مدیریت نیست و تفاوتهایی با هم دارنند. در هر حال آنچه از مجموعه بررسیهای انجام شده در حوزه حکمرانی به دست میآید این است که حکمرانی از سنخ فرآیند است و نه یک پروژه. و پروژه تصمیم گیری است برای این فرایند تصمیم گیری، در ساحت سیاستگذاری، تنظیم گری، هدایتگری و راهبری، تصدی گری و نظارت و ارزیابی. حکمرانی از سیاستگذاری عمومی در ساحت فرهنگ، اقتصاد، تعلیم و تربیت، سلامت و دیگر حوزههای اجتماعی شروع شده و بعد از آن نوبت به تنظیمگری میرسد که البته باید دانست که تقنین بخشی از تنظیمگری است، قانونگذاری، ساختار سازی، گفتمانسازی، راهبری و هدایتگری از عناصر تنظیمگری است.
وی افزود: مرحله بعد تصدیگری و نظارت و ارزیابی است. یعنی در حکمرانی، حکمرانان که میتوانند دولت مردان یا بخش خصوصی یا تودههای مردم یا ذینفعان مؤثر در حکمرانی باشند، بدیهیست اگر ذینفعان هر موضوع مثلا صنایع دستی، در تدوین سند مرتبط با آن نقش داشته باشند، در اجرای آن فعالتر خواهند بود. یکی از دلایلی که سند در کشور تدوین و تصویب میشود اما اجرا نمیشود این است که ذینفعان در تدوین آن سند یا آییننامه و قوانین مرتبط مشارکت ندارنند، مشارکت ذینفعان در تدوین سند، میزان مشارکت آنها در اجرا افزایش خواهد داد و به اصطلاح سند، اجراییتر میشود. در این مدل از حکمرانی بسیار اهمیت به مشارکت ذینفعان داده شده است که در مدل حکمرانی خوب و سالم در غرب شناخته شده است. البته باید توجه داشت که تفاوتهایی میان حکمرانی خوب و حکمرانی سالم در غرب وجود دارد. اما یک تجربه عقلانی است که باید مورد توجه باشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر عنوان همایش گفت: آنچه که در عنوان این همایش به عنوان حکمرانی متعالی مطرح شده است، که هدف آن بهرهمندی از حکمت قرآنی یا حکمت متعالی است. بهعنوان نمونه چگونه میتوان از میراث ارزشمند حکمای بزرگی مانند مانند سهروردی، ملاصدرا، میرفندرسکی یا دیگر شخصیتها در موضوع حکمرانی چه بهرهای می توان برد؟ یا از آموزههای حکمی قرآنی چه استفادههایی میتوان کرد تا این دستاورد عقلی بشری درموضوع حکمرانی را تعالی دهد و بتوانیم حرفی نو برای گفتن با دنیای غرب هم داشته باشیم.
وی با اشاره به اهمیت طرح حرف نو برای ارائه به جهان علمی گفت: چند کلید واژه نسبت به حکمرانی که میتواند حرف نویی در حوزه حکمرانی باشد میتواند در این موضوع قابل توجه باشد سه الگوی حکمرانی تاکنون پیشنهاد شده که هر آنها، دارای مزایا و معایبی است، الگوی حکمرانی سلسله مراتبی، الگوی حکمرانی بازاری یا بنگاهی، که در این مدل، دولت نقش حداقلی دارد و بخش خصوصی نقش حداکثری را داراست.مدل سوم نقش حکمرانی شبکهای است که در آن گروهها، تشکلها و فعالان مردمی نقش بیشتری داشته باشند و نقش دولت و بازار کمرنگتر باشند که هر سه الگو، معایب و مزایایی دارد. حال سؤال این است که حکمت اسلامی در مورد نقش بازار، مردم یا دولت در موضوع حکمرانی چه دیدگاهی دارد؟ آیا ایده یا دیدگاه جدیدی دارد؟ باید گفت که در قران کریم، سوره مائده را که در اواخر عمر پیامبر اسلام (ص) نازل شده است باید سوره حکمرانی نامید همانگونه که برخی مفسّرین این سوره را سوره ولایت نامگذاری کردهاند. در این سوره موضوع ولایت هم به صورت ایجابی و هم به صورت سلبی بیان شده است.
استاد خسروپناه تصریح کرد: بهنظر میرسد موضوع حکمرانی ولایی میتواند نظریه جدیدی در الگوی حکمرانی ارائه دهد و معایب مدلهای سه گانه حکمرانی را برطرف کند. در این دیدگاه، ولی یک محور است و بین مردم و ولی یک پیوند ناگسستنی است و این مردم در تصمیمسازی نقش دارند، به بیان دیگر این مدل حکمرانی بسیاری از آسیبهای حمکرانی سلسله مراتبی یا بازاری را ندارد ولی مدل به مدل حکمرانی شبکهای شباهت دارد. در این مدل از حکمرانی، ولی؛ حکم خداوند را بیان میکند اما اجرای آن حکم، نیاز به سیاستگذاری، قانونگذاری، ساختارسازی و دیگر موارد مورد نیاز دارد که مردم بهعنوان حلقه شبکهای پیرامون ولی در این موضوعات، مشارکت میکنند. این مدل از حکمرانی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال اجراست. قطعا اساتید دانشگاهی و شخصیتهای فرهیخته میتوانند با بررسی موضوعات مرتبط با حکمرانی، نظریّات جدیدی را ارائه دهند که این موضوع میتواند تحولی در موضوع حکمرانی در سطح بینالملل ایجاد کند.
انتهای پیام/